علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران، در حاشیه مراسم خاکسپاری محسنفخریزاده اعلام کرد که “دشمن” از ۲۰ سال قبل به دنبال کشتن او بود اما ناکام میماند. او موفقیت عملیات را ناشی از جدی گرفته نشدن حفاظتهای لازم دانست و گفت: «سیستمهای اطلاعاتی کشور با دقت احتمال وقوع حادثه علیه ایشان و محل بروز احتمالی حادثه را پیش بینی کرده بودند. به دلیل تواتر اخبار در طول این ۲۰ سال متاسفانه جدیت مورد نیاز اعمال نشد و این بار آنها موفق شدند. وگرنه عملیاتهای ناکام فراوانی داشتند که موفق نشد.»
شمخانی تاکید کرد که دستگاههای اطلاعاتی به خوبی میدانستند که قرار است در همان نقطه واقعه، اقدامی صورت گیرد: «تقویت لازم هم در رابطه با حفاظت ایشان صورت گرفت اما این بار دشمن از سبک و شیوه کاملا جدید و حرفهای و تخصصی استفاده کرد و متاسفانه موفق شد بعد از ۲۰ سال به هدف خودش برسد.»
این توضیحات بیش از پیش بر ابهام موضوع افزوده و این سوال را ایجاد میکند که چگونه حتی با پیشبینی دقیق محل واقعه، عملیات به آن شکل برقآسا انجام گرفته است. شمخانی روشن نکرده که تیم حفاظت چگونه و به چه معنا تقویت شده بود.
دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران پس از مراسم تدفین، در گفتوگویی با خبرنگاران عملیات مربوطه را “بسیار پیچیده” خواند و اعلام کرد که هیچ فردی در صحنه حضور نداشته و حمله با استفاده از تجهیزات الکترونیکی انجام گرفته است. شمخانی در عین حال از وجود سرنخهایی درباره طراح عملیات خبر داد. خبرگزاری فارس به نقل از او نوشت: «کسی که این را طراحی کرده برای ما مکشوف است که کیست و سابقه آن چیست.»
شمخانی افزوده که حتما مجاهدین در این اقدام نقش داشتهاند و “حتما عنصر جنایتکار این امر رژیم صهیونیستی و موساد است.»
کشته شدن فخریزاده، بحث حفرههای موجود در ساختار اطلاعاتی جمهوری اسلامی، رخنهعوامل نفوذی و بیکفایتی در مواجهه با خطرات امنیتی واقعی را داغ کرده است. بسیاری از تحلیلگران و کاربران شبکههای اجتماعی یادآوری میکنند که این قبیل عملیات زیر گوش دستگاههایی طراحی و اجرا میشوند که اولویت اصلی خود را سرکوب و پیگرد فعالان مدنی میدانند.
طی سه روزی که از سوءقصد به محسن فخریزاده و کشته شدن او میگذرد، اخبار و اطلاعات متفاوت و متناقضی از سوی مقامات مسئول یا رسانههای داخلی منتشر شده است. وزیر دفاع جمهوری اسلامی، چند ساعت پس از سوءقصد در تلویزیون گفت: «مهاجمان اول تیراندازی کردند و پس از ده پانزده ثانیه نیسان پر از مهمات در پانزده بیست متری خودروی حامل محسن فخریزاده منفجر شد.»
خبرگزاری فارس، نزدیک به منابع نظامی و امنیتی نیز ابتدا اعلام کرده بود که سه الی چهار تن از مهاجمان طی درگیری با محافظان فخریزاده کشته شدهاند. این خبر سپس به حاشیه رفت و فارس روز یکشنبه نهم آذر در گزارشی نوشت که عملیات مجموعا سه دقیقه طول کشیده و شلیک به فخریزاده با تیربار اتوماتیک و با کنترل از دور انجام گرفته است.
در این میان و در حالی که بسیاری از تحلیلگران، سوءقصد مربوطه را یک “رسوایی” برای “سپاه حفاظت انصار مهدی” میدانند، تلویزیون انگلیسی زبان “پرستیوی”، وابسته به جمهوری اسلامی در گزارشی ادعا کرد که سلاح مورد استفاده در کشتن فخریزاده در اسرائیل ساخته شده بود. این شبکه به نقل از منبعی که نام برده نشد، قطعات جمعآوری شده در محل سوءقصد را واجد مشخصات صنایع نظامی اسرائیل و دارای مارک اسرائیلی خواند.
دویچه وله