نخستین جلسه دادگاه حبیب فرجالله چعب مشهور به حبیب اسیود شهروند ایرانی-سوئدی روز سه شنبه در تهران برگزار شد. او پانزده ماه پیش در ترکیه ربوده و به ایران منتقل شده بود.
این دادگاه در شعبه ۲۶دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست قاضی افشاری برگزار شد.
حکومت ایران آقای اسیود را متهم کرده که در چندین بمبگذاری و همچنین حمله ۳۱ شهریور ۹۷ به رژه نظامی سالگرد آغاز جنگ ایران و عراق در اهواز دست داشته است. در این حمله ۲۴ نفر از جمله ۱۸ نفر نیروهای سپاه پاسداران کشته شدند.
حبیب اسیود رهبر سابق و یکی از بنیانگذاران “جنبش نضال” از گروههای مخالف حکومت ایران است که هدف خود را دفاع از حقوق اقلیت عرب این کشور اعلام کرده است.
ایران “حرکه النضال” را یک گروه تروریستی میداند. این گروه اما ادعای دخالت در عملیات مسلحانه را رد میکند.
قوه قضاییه ایران پیشتر متن کیفرخواست صادره از سوی دادسرای عمومی و انقلاب تهران را منتشر کرده بود.
او پانزده ماه پیش هنگام بازدید از ترکیه ناپدید شد. یک ماه بعد او در ویدئویی در تلویزیون دولتی ایران ظاهر شد و در آن گفت که حملاتی را انجام داده و با اطلاعات سعودی کار کرده است. ترکیه می گوید آقای چعب از خاک این کشور ربوده شده است. گروه های حقوقی می گویند که ویدئوهای اعتراف در ایران رایج است و اغلب از طریق شکنجه انجام می شود.
حبیب اسیود ۱۵ ماه پیش در ترکیه ربوده و به ایران منتقل شد. ماموران وزارت اطلاعات بعدتر اعلام کردند که در عملیاتی “پیچیده” او را دستگیر کردهاند اما بعدتر گزارشها حاکی از آن بود که ماموران امنیتی او را با هماهنگی یک باند قاچاق بینالمللی ربوده و به ایران منتقل کردند.
هدی هواشمی، همسر آقای اسیود، به بیبیسی فارسی گفته است که او “از ۱۵ اکتبر در استانبول ناپدید شده است.”
خانم هواشمی گفت که “وزارت خارجه سوئد اطمینان دارد ماموران اطلاعاتی ایران با همکاری ترکیه و از طریق مرز آذربایجان غربی همسرش را به ایران بردهاند.”
تلویزیون حکومتی ایران تاکنون چند بار اعترافاتی از حبیب اسیود پخش کرده است. نهادهای ناظر بر وضعیت حقوق بشر میگویند این قبیل اعترافات اجباری ضبط میشود و اعتبار ندارد.
در کیفرخواست قوه قضائیه، حبیب اسیود به طراحی و اجرای عملیاتهای بمبگذاری در استان خوزستان و تخریب اموال عمومی متهم شده است.
بر اساس متن کیفرخواست دادستانی “بمب گذاری در اداره مسکن و شهرسازی اهواز، عملیات بمب گذاری سازمان برنامه و بودجه اهواز، بمب گذاری در اداره محیط زیست، بمب گذاری انتقال خط لولههای نفت، بمب گذاری در محور انتقال نفت آبادان و اهواز و ماشهر، بمب گذاری در فرمانداری دزفول و آبادان، برنامه ریزی به جهت بمب گذاری در دادگستری اهواز” از جمله عملیاتهای مسلحانهای است که به گروه آقای اسیود منسوب شده است. این گروه اما این اتهامها را رد میکند”.
از زمان ربوده شدن حبیب اسیود تا امروز پرونده او روز به روز پیچیدهتر شده است. نهادهای امنیتی تا کنون چندین بار از او اعتراف اجباری او را پخش کردهاند و این اظهارات را مبنای ساخت فیلم قرار دادهاند.
این در حالی است که او تقریبا همزمان با جمشید شارمهد، رئیس رادیو تندر متعلق به انجمن پادشاهی ایران از خارج از ایران ربوده شد، زمانی که چندین عملیات منتسب به اسرائیل نفوذ و توان دستگاه امنیتی ایران را زیر سوال برده بود.
اما خبرهای مربوط به پرونده آقای چعب بارها خیلی بیشتر مبنای تبلیغات حکومت قرار گرفته است. چرا؟
حکومت ایران حبیب اسیود را متهم کرده به عنوان رهبر “حرکت نضال” در حمله مرگبار ۳۱ شهریور ۹۷ به رژه اهواز دست داشته است. این در حالی است که مدت کوتاهی پس از حمله، داعش با انتشار ویدیویی مسئولیت حمله را پذیرفت. وزارت اطلاعات ایران که خود در انتقال آقای چعب دست داشت، پیشتر “گروههای تجزیهطلب تکفیری تحت حمایت کشورهای مرتجع عربی” را مسئول حمله اهواز دانسته بود. از آن گذشته، سپاه پاسداران در تلافی حمله به رژه اهواز با چندین موشک بالستیک مواضع داعش در شرق فرات را هدف قرار داد.
اما علاوه بر حمله اهواز، پرونده حبیب اسیود با موضوع دیگری هم گره خورده است: اختلاف حکومت ایران با سوئد که با پخش فیلمی علیه این کشور در صدا و سیما علنی شد. آقای چعب پاسپورت سوئدی دارد و کارمند اداره کار این کشور بوده است.
این موضوع در کیفرخواست قوه قضائیه علیه آقای اسیود هم بازتاب یافته است: “او فعالیتهای تروریستی خود را تحت حمایت سرویسهای اطلاعاتی و جاسوسی از جمله موساد و عربستان سعودی و در چتر حمایتی سوئد آغاز کرد.”
بدین ترتیب احتمال دارد برگزاری جلسه دادگاه آقای چعب تا حدی مسئله دادگاه حمید نوری نیز گره خورده باشد. دادگاه حمید نوری مسئله کشتار هزاران زندانی سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ و دخالت مسئولان حکومت را به موضوع روز رسانههای بین المللی تبدیل کرده است.
این تنش اما سوی دیگری هم دارد، دولت سوئد اخیرا دو بردار ایرانی تبار را در این کشور به اتهام “جاسوسی” برای ایران بازداشت کرد.